Bezoek Jerash: een Romeinse stad in het hart van Jordanië
Prachtig uitzicht over het Ovale forum
Toen ik mijn reis naar Jordanië voorbereidde, was ik vooral gefocust op bekende plekken zoals Petra en Wadi Rum. Van Jerash had ik eerlijk gezegd nog nooit gehoord. Tot ik las dat dit een van de best bewaarde Romeinse steden ter wereld is, buiten Italië. En inderdaad: eenmaal daar stond ik perplex. Jerash is geen verzameling losse ruïnes - het is een complete stad waarin je van tempel naar theater wandelt alsof de Romeinen gisteren nog in leven waren.
Een stukje geschiedenis
De geschiedenis van Jerash (vroeger bekend als Gerasa) gaat bijna 2.300 jaar terug. Volgens de overlevering werd de stad gesticht door Alexander de Grote in de 4e eeuw v.C., al bloeide Jerash vooral later, onder de Romeinen.
In de 1e eeuw n.C. werd Gerasa onderdeel van de Decapolis, een bond van tien machtige steden in het Midden-Oosten die onder Romeins bestuur stonden. Het werd een handelscentrum en groeide in de 2e eeuw uit tot een stad met ruim 20.000 inwoners. Onder keizer Hadrianus, die de stad in 129 n.C. bezocht, werden triomfbogen, tempels, theaters en badhuizen gebouwd.
De hoogtijdagen duurden tot de 3e eeuw. Daarna begon de neergang: aardbevingen, Perzische invallen en de opkomst van het christendom en later de islam veranderden de stad. In de 8e eeuw legde een zware aardbeving Jerash grotendeels in puin. Eeuwenlang lag de stad bedolven onder zand en stof, totdat westerse ontdekkingsreizigers haar in de 19e eeuw opnieuw ontdekten.
Vandaag is Jerash een van de grootste en best bewaarde Romeinse archeologische sites ter wereld - en een absolute must tijdens een rondreis door Jordanië.
Belangrijkste bezienswaardigheden in Jerash
Hadrian’s Arch
Bij aankomst wandel je door de imposante boog van Hadrianus, gebouwd in 129 n.C. ter ere van het bezoek van de Romeinse keizer. Ooit was de boog 22 meter hoog en bedoeld als ceremoniële toegangspoort tot de stad. Het voelt als een waardige entree: vanaf hier stap je letterlijk een andere wereld binnen.
Hippodroom
Vlak naast de boog ligt het hippodroom, ooit de plek voor wagenrennen en gladiatorengevechten. Het stadion bood plaats aan 15.000 toeschouwers. Vandaag zijn de resten grotendeels vervallen, maar als je je ogen sluit, kan je bijna het geluid van de strijdwagens op de zandbaan horen.
Ovale Forum
Een van de meest bijzondere plekken is het Ovale Forum: een groot plein met een unieke ovale vorm, omringd door 56 Ionische zuilen. Hier kwamen inwoners samen om te handelen, te discussiëren en deel te nemen aan publieke bijeenkomsten. Voor mij was dit het punt waarop ik pas echt besefte hoe groot en georganiseerd Jerash ooit was - een bruisende stad, in plaats van alleen ruïnes.
Cardo Maximus
Vanaf het forum leidt de Cardo Maximus, de hoofdstraat van de stad. Deze 800 meter lange weg, geplaveid met originele basaltstenen, is nog steeds zichtbaar. Je loopt er letterlijk over dezelfde straat waar 2000 jaar geleden Romeinse soldaten, kooplui en inwoners passeerden. Langs de straat staan rijen zuilen en de resten van winkels en badhuizen.
Tempel van Artemis
De tempel van Artemis was voor mij een van de hoogtepunten. Gebouwd in de 2e eeuw n.C., gewijd aan de beschermgodin van Jerash. Ooit was dit een van de grootste tempels van het Romeinse Rijk. Van de 12 kolossale Korinthische zuilen staan er vandaag nog 11 overeind - elk meer dan 12 meter hoog. Ze zijn zo stevig gebouwd dat ze bij wind zachtjes heen en weer wiegen, maar toch al bijna 2000 jaar standhouden.
Theaters
Jerash had niet één, maar twee theaters.
Het Zuidelijk Theater bood plaats aan 3.000 mensen en wordt vandaag nog steeds gebruikt voor festivals en concerten. De akoestiek is indrukwekkend: zelfs fluisterend op het podium hoor je je stem tot op de achterste rijen.
Het Noordelijk Theater was kleiner en intiemer, vermoedelijk gebruikt voor stadsvergaderingen of voorstellingen voor de elite.
Byzantijnse kerken
Toen het christendom zich in de 4e eeuw verspreidde, werden er kerken gebouwd op de resten van Romeinse tempels. Sommige daarvan zijn nog zichtbaar, met prachtig bewaard gebleven mozaïekvloeren. De kerk van St. Cosmos en Damianus is een van de mooiste voorbeelden.
Snel overzicht met de belangrijkste bezienswaardigheden
| Bezienswaardigheid | Bouwperiode | Functie in de oudheid | Waarom bijzonder vandaag |
|---|---|---|---|
| Hadrian’s Arch | 129 n.C. | Ceremoniële triomfboog ter ere van keizer Hadrianus’ bezoek | Monumentale entree, ooit 22 m hoog; indrukwekkend fotopunt bij binnenkomst |
| Hippodroom | 2e eeuw n.C. | Stadion voor wagenrennen en gladiatorengevechten (ca. 15.000 zitplaatsen) | Levendig beeld van de Romeinse spektakelcultuur in Jerash |
| Ovale Forum | 1e–2e eeuw n.C. | Publiek plein voor handel en bijeenkomsten | Unieke ovale vorm, omringd door 56 Ionische zuilen |
| Cardo Maximus | 1e–2e eeuw n.C. | Hoofdstraat van de stad (ca. 800 m lang) | Originele basaltstenen en zuilengalerijen nog zichtbaar |
| Tempel van Artemis | 2e eeuw n.C. | Gewijd aan Artemis, de beschermgodin van Jerash | 11 van de 12 kolossale Korinthische zuilen staan nog overeind |
| Zuidelijk Theater | ca. 90–92 n.C. | Groot theater voor ca. 3.000 toeschouwers | Wordt nog gebruikt voor festivals; indrukwekkende akoestiek |
| Noordelijk Theater | ca. 165 n.C. | Kleiner theater; vermoedelijk voor vergaderingen/voorstellingen | Intiem en sfeervol, mooi bewaard gebleven |
| Byzantijnse kerken | 4e–7e eeuw n.C. | Christelijke gebedshuizen met mozaïekvloeren | Prachtige mozaïeken; tonen overgang van Romeins naar Byzantijns tijdperk |
Mijn ervaring in Jerash
Wat Jerash voor mij zo bijzonder maakte, was de schaal. Ik had verwacht een paar losse ruïnes te zien, maar vond een complete stad. Van triomfbogen en tempels tot een forum en theaters - alles is er. Ik liep uren rond en ontdekte telkens iets nieuws.
Ik snap eerlijk gezegd niet dat Jerash vaak wordt overgeslagen door reizigers. Voor mij voelde het alsof ik door een Romeinse versie van Petra liep - maar dan zonder de roze rotsen, en mét een duidelijker beeld van hoe mensen hier ooit leefden.
Praktische tips voor je bezoek aan Jerash
Locatie: op 45 minuten rijden ten noorden van Amman.
Tijd: trek minstens 3 uur uit, maar liever een halve dag.
Beste reistijd: voor- en najaar. In de zomer kan het erg heet worden.
Schoenen: draag stevige schoenen - je loopt veel en vaak over ongelijke stenen.
Water & zon: er is weinig schaduw, dus neem zonnecrème en een fles water mee.
Tickets: koop ze bij de ingang of boek via een tour als je zelf geen wagen beschikbaar hebt. Voor wie de Jordan Pass heeft, zit toegang inbegrepen.
Afsluiting
Een bezoek aan Jerash is alsof je 2000 jaar teruggaat in de tijd. Van de triomfboog van Hadrianus tot de tempel van Artemis en het unieke Ovale Forum: dit is een van de best bewaarde Romeinse steden ter wereld. Voor mij was Jerash een onverwachte highlight van mijn reis door Jordanië - en een plek die ik nooit meer vergeet.